Thiếu máu trong Thai kỳ

Ước tính khoảng 30% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản bị thiếu máu. Trong số những người đang mang thai, tỷ lệ này còn cao hơn; Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính rằng hơn 40% trường hợp mang thai có biến chứng thiếu máu.

Thiếu máu gây ra nhiều kết cục lâm sàng bất lợi ở cả mẹ và con. Một nghiên cứu đánh giá >18 triệu ca mang thai đã tìm thấy mối liên quan giữa thiếu máu và một số kết cục bất lợi ở người mẹ. Như ví dụ: nhau bong non, sinh non, xuất huyết nặng sau sinh, sốc, nhập đơn vị chăm sóc đặc biệt dành cho bà mẹ (ICU). Một nghiên cứu trích xuất thông tin từ hơn 160.000 ca mang thai ở Hoa Kỳ đã ghi nhận tình trạng thiếu máu ở bà mẹ trước sinh, so với những người không bị thiếu máu, những người bị thiếu máu có tỷ lệ mắc bệnh nặng ở mẹ tăng khoảng gấp đôi, được định nghĩa là tử vong mẹ, sản giật, truyền máu, cắt tử cung hoặc nhập viện chăm sóc đặc biệt khi sinh.

Một nghiên cứu đoàn hệ từ Thụy Điển với hơn 500.000 trẻ sinh từ năm 2010 đến năm 2016 cho thấy tình trạng thiếu máu của người mẹ có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc chứng rối loạn phổ tự kỷ, rối loạn tăng động giảm chú ý và thiểu năng trí tuệ ở phụ nữ mang thai khi tình trạng thiếu máu được xác định trong 30 tuần đầu của thai kỳ.

Thiếu máu sinh lý khi mang thai và thiếu sắt là hai nguyên nhân phổ biến nhất gây thiếu máu khi mang thai; hai tình trạng này chiếm phần lớn nồng độ hemoglobin thấp trong thai kỳ. Tuy nhiên, không nên bỏ qua các nguyên nhân tiềm ẩn khác gây thiếu máu, có thể là hệ quả của việc không cung cấp đủ vitamin, folate đến các bệnh lý huyết học, bệnh lý di truyền, hay bệnh mãn tính khác. Chính vì vậy, việc khám thai để xác định mức độ, nguyên nhân thiếu máu để quyết định phương pháp can thiệp là vô cùng quan trọng.

Sức khỏe của cả mẹ và con đều có thể bị ảnh hưởng do thiếu máu khi mang thai. Vì vậy, việc xác định, ngăn ngừa và điều trị bệnh thiếu máu trong thai kỳ có thể có lợi, mặc dù chưa được chứng minh bằng các nghiên cứu chất lượng cao.

Khuyến cáo cung cấp bổ sung sắt qua đường uống từ 27 đến 30 mg mỗi ngày trong suốt thai kỳ cho tất cả các bà bầu để bù đắp cho nhu cầu sắt tăng lên trong thai kỳ; đây được coi là bổ sung “liều thấp” và tương ứng với lượng sắt trong hầu hết các vitamin dành cho bà bầu có chứa sắt. Thực hành này phù hợp với hướng dẫn của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) tại Hoa Kỳ và Trường Cao đẳng Sản phụ khoa Hoa Kỳ (ACOG). Điều này cho phép hầu hết các thai phụ nhận được sắt từ các vitamin dành cho bà bầu có chứa sắt.

Đối với những người không dung nạp sắt trong vitamin trước khi sinh, có thể dùng vitamin trước khi sinh không chứa sắt và bổ sung bằng thuốc bổ sung sắt đường uống cách ngày (liều thông thường, 60 mg mỗi ngày một lần hoặc 60 mg một lần mỗi ngày vào Thứ Hai, Thứ Tư và Thứ Sáu).

Một phụ nữ nặng 55 kg cần bổ sung thêm khoảng 1-gram sắt từ khi thụ thai đến khi sinh con bao gồm 300 đến 350 mg cho thai nhi và nhau thai, 500 mg cho sự phát triển khối lượng hồng cầu (RBC) của mẹ và 250 mg liên quan đến mất máu trong quá trình chuyển dạ và sinh nở. Việc bổ sung vượt quá yêu cầu một gram này vì chỉ một phần nhỏ sắt ăn vào được hấp thu và sự gia tăng phần được hấp thụ không tương ứng với sự gia tăng nhu cầu về sắt.

Trên đây chỉ là khuyến cáo cho các thai kỳ không thiếu máu với lượng dự trữ sắt đầy đủ. Trên thực tế hàm lượng sắt bổ sung sẽ được bác sĩ quyết định dựa trên kết quả công thức máu của từng mẹ bầu.

Bác sĩ Bùi Thanh Xuân
Bác sĩ chuyên khoa Sản phụ – Phòng khám Đa khoa Cộng Đồng Hỷ Hỷ.

Phòng khám Đa khoa Cộng Đồng Hỷ Hỷ mang đến chương trình chăm sóc thai kỳ cho các sản phụ ngay từ khi bắt đầu mang thai từ những tháng đầu tiên với đầy đủ các lần khám thai thường quy để đảm bảo người mẹ luôn khỏe mạnh và thai nhi phát triển toàn diện, bạn có thể liên hệ tư vấn tại Phòng khám Đa khoa Cộng Đồng Hỷ Hỷ theo địa chỉ:  Phòng khám Đa khoa Cộng Đồng Hỷ Hỷ theo địa chỉ: 366 Tân Kỳ Tân Quý – Phường Sơn Kỳ – Quận Tân Phú – Tp. Hồ Chí Minh. Hotline: 1900 638 090